00:00

Druk op play om de demo’s te beluisteren.

Missie

Klassieke muziek is nu grofweg in twee smaken verkrijgbaar. Muziek die er honderd jaar geleden al was en de vaak moeilijk toegankelijke muziek van hedendaagse componisten. De stilte daartussen roept om een nieuw geluid.

Mijn missie is het maken van klassieke composities die zowel toegankelijk als vernieuwend zijn, deze onder een zo breed mogelijk publiek te verspreiden en daarmee de klassieke muziek levend en relevant te houden.

Persoonlijke reis

Toen ik 32 was, gebeurde er iets dat de koers van mijn leven drastisch verlegde. Ik had een gek plekje op mijn tong dat geen dokter herkende. Zou het vanzelf weer weggaan? Het ging niet weg, maar werd groter. Onderzoeken, operaties, emoties, weken in het ziekenhuis. Ik genas, maar naast een deel van mijn tong was ik nog iets kwijtgeraakt. Mijn werk als maker van tv-tunes en reclamejingles had voor mij haar glans verloren. Ik voelde dat ik muzikaal meer te vertellen had dan de context van de opdrachten toeliet. Ik verlangde naar een zinvoller contact met het publiek. Ik voelde de noodzaak om muziek te maken die ik zelf wilde horen.

Ik weet niet meer hoe oud ik was toen iemand me een deuntje leerde op de piano, maar het greep me en liet me nooit meer los. Als ik pianotoetsen zag móest ik spelen. Het duurde jaren voor ik op pianoles mocht en pas na een jaar oefenen bij de buren kwam er een piano in huis. Vanaf de eerste pianostukjes experimenteerde ik met wijzigingen en toevoegingen aan de composities. Ik zocht melodieën die ik kende op het klavier en ontdekte dat ik met dezelfde toetsen nieuwe melodieën kon maken die niemand kende. Ik leerde theorie en leerde improviseren. En toen leeftijdsgenoten krantenwijkjes namen ging ik piano spelen in een restaurant.

Het lag voor de hand iets met muziek te doen, maar toch ook niet helemaal. Want wat voor carrière kun je maken in muziek? Er was een klassiek conservatorium en een jazz-conservatorium. Ik speelde allebei, maar was in geen van beide gespecialiseerd. Op de open dagen was ik diep onder de indruk van de virtuositeit van studenten klassieke muziek, en tegelijk stomverbaasd dat ze niet één noot konden of durfden spelen die niet voorgeschreven was. Waar was de creativiteit? Bij de jazzafdeling leek het keurslijf van hoe hedendaagse jazz moest klinken nog dwingender.

Ik vond een conservatorium in het buitenland waar ik me niet hoefde te specialiseren. Maar ook daar wilde elke docent me leren wat zij zelf mooi en belangrijk vonden. Toen ik in de compositieklas een eigen stuk voorspeelde zei de docent: ‘Dit had Chopin geschreven kunnen hebben.’ Geweldig, maar hij bedoelde het niet als compliment. Hij vond het niet vernieuwend en daarmee overbodig.

Na een jaar conservatorium hield ik het voor gezien. Ik kon goed leren dus dan maar naar de universiteit. Ik ging informatica studeren en rechten maar het bloed kroop waar het niet gaan kon en bijna al mijn tijd ging op aan bandjes en orkesten. Ik ging cabaretliedjes schrijven en musicals. Ik las boeken over theorie en compositie, en bestudeerde composities die ik mooi vond. Ik bleef spelen in restaurants, en daar kwamen theaters bij en studio’s. Ik richtte een bedrijf op om tunes en jingles te maken. Ik maakte waar klanten om vroegen en ik kon er goed van leven. Maar ik dacht vaak terug aan dat moment in de compositieklas: wat als Chopin het echt geschreven had en het werd nu pas ontdekt in een bibliotheek. Was het dan ook overbodig?

Op de dag dat ik de diagnose ‘kanker’ kreeg, en ik zat na te trillen in de tuin, spookten de angstigste gedachten door mijn hoofd. Als dit het einde betekent, wat laat ik dan achter? Wil ik eindigen als de componist van ‘Leen van Frisia’?

Ik ging niet dood. Maar ik stopte wel met het bedrijf. Ik wilde mijn talent niet meer gebruiken om alleen maar het verhaal van anderen te vertellen. Ik wilde op zoek naar mijn eigen verhaal. Naar de muziek die ík mooi vind. Ik ging op reis, letterlijk en figuurlijk, op zoek naar de soundtrack van mijn leven. Dat moment, trillend in de tuin, was ik op Ogygia. Daar begon de reis naar huis.

En ik ontdekte dat de docent van de compositieklas ongelijk had. Mijn muziek was niet overbodig. Mijn muziek spreekt mensen aan. Het raakt ze, ze genieten ervan en ze zijn onder de indruk. Ze vragen naar opnamen en bladmuziek. 

Klassieke muziek

Muziek van vroeger wordt nog steeds veel gespeeld, onderwezen en beluisterd maar heeft ook in toenemende mate een museaal karakter. Moderne klassieke muziek wordt gemaakt voor een kleine groep liefhebbers en heeft door de experimentele en conceptuele aard van de muziek meestal weinig potentie om door een groter publiek omarmd te worden. De eerste soort muziek beantwoordt aan de behoefte aan esthetische en herkenbare muziek, de tweede soort voldoet aan de behoefte aan nieuwe en eigentijdse dingen. Muziek die de behoeften met elkaar verenigt lijkt zeldzaam.

Het is tijd voor een nieuw geluid dat deze eilandjes met elkaar verbindt en een brug slaat tussen traditie en vernieuwing. Het is tijd voor nieuwe klassieke muziek die mooi is, begrijpelijk, melodisch en harmonieus. Muziek die respect toont voor traditionele ambachtelijkheid en toch origineel en fris is. Dat is de muziek die ik wil horen, dat is de muziek die ik probeer te maken.

Componisten wisten eeuwenlang een groot palet aan emoties bij luisteraars op te roepen door voorspelbaarheid subtiel af te wisselen met verrassing. Ze dienden hun opdrachtgevers, het publiek, of de schepping. Ze streefden naar originaliteit, maar niet naar revolutie. Veel van de veranderingen die de muziek doormaakte kwamen voort uit veranderende behoeften, niet uit vernieuwingsdrang. Religieuze muziek maakte plaats voor dansmuziek. In plaats van uitvoeringen op paleizen kwamen er concertzalen, waar adellijk publiek zich vermengde met de nieuwe burgerlijke elite, en gaandeweg met steeds meer ‘gewone’ mensen. Nieuwe instrumenten werden uitgevonden of verbeterd, zoals de piano, en daarmee kwam muziek ook weer letterlijk en figuurlijk op nieuwe plekken terecht. Componisten bewogen mee in de veranderende markt. Vorm veranderde, en dogma’s verdwenen. Maar altijd was de traditie uitgangspunt, waarbij de componist probeerde binnen de regels van de kunst iets nieuws toe te voegen. Net als schilders, architecten, schrijvers en dichters dat deden. 

Toen brak de rebellie uit. Ergens in het begin van de 20e eeuw vond een nieuwe generatie kunstenaars dat de moderne tijd om nieuwe regels vroeg en aangewakkerd door technologische ontwikkelingen, opkomst van massamedia en politieke veranderingen werd het experiment belangrijk. Ambachtelijkheid en esthetiek maakten plaats voor concept en expressie. In musea verschenen toiletpotten en met tape vastgeplakte bananen. Oude huizen moesten plaatsmaken voor strakke constructies van glas en beton, en in muziek werd aandacht getrokken met helikopters of vier en een halve minuut stilte.

Avant Garde heette het. De troepen die voorbij de frontlinies opereren, in de hoop dat het grote legioen later aanschuift. Maar het grote legioen kwam niet. Terwijl het avant-gardistisch experiment door een kleine groep liefhebbers bejubeld werd, deden massa-media hun intrede, gevolgd door social media. Kunstconsumptie werd democratisch. En het legioen marcheerde massaal een andere kant op. Klassieke radiozenders weten dat ze luisteraars kwijtraken als ze het experiment te veel ruimte geven. Concertzalen programmeren nauwelijks moderne muziek.

Want vernieuwing gaat te vaak over vorm in plaats van inhoud. Een nieuwe vorm is even interessant, maar zodra de nieuwigheid eraf is, hangt het van de inhoud af of een experiment nog waarde heeft. En dan blijkt dat vroegere componisten niet voor niets hechtten aan de traditionele muziektaal. 

Ik geloof dat je voor vernieuwing het klankidioom van Beethoven, Chopin en Ravel niet hoeft te verwerpen. Je kunt persoonlijk, authentiek componeren door composities te maken die nog niet bestonden. De klassieke muziek heeft geen nieuwe instrumenten nodig maar nieuwe verhalen. Nieuwe melodieën, wat frisse ideeën misschien, maar met respect voor de traditie die door de grote componisten zo zorgvuldig ontwikkeld is. 

Ik heb het nog niet gehad over ‘neo-klassieke muziek’ en filmmuziek. De eerste bestaat hoofdzakelijk uit repeterende rondjes van vier akkoorden en filmmuziek is doorgaans niet bedoeld om op zichzelf te staan. De populariteit van deze soorten muziek onderschrijft wel heel goed dat er behoefte is aan muziek die van nu is, die toegankelijk is, en die de klank en harmonie van traditionele klassieke muziek omarmt. Maar om klassieke muziek te maken zoals vroeger moeten we een stapje verder gaan.

De koers van OGYGIA

Odysseus zwierf na de Trojaanse oorlog lang over zee voor hij weer thuis kwam. Het verst van huis was hij op het eiland Ogygia. De titel van dit project drukt voor mij uit dat creativiteit doelbewust verdwalen is en dat de bestemming belangrijker wordt en meer betekent als je eerst verdwaalt. Dat is van toepassing op mijn persoonlijke reis en ook op de muziek die ik maak. Ik wil schoonheid en harmonie weer thuisbrengen in de klassieke muziek. 

Het project Ogygia omvat vijf hoofddoelen:

• Het opnemen van de composities, als audio en in beeld
• Het uitvoeren van de composities op een relevant podium
• Het bereiken van een breed en divers publiek 
• Het publiceren van de bladmuziek
• Het aangaan van samenwerkingen met musici, culturele instellingen en media om de impact en het bereik van het project te vergroten.

Opname

De opname wordt gemaakt in een hoogwaardige studio, met getalenteerde musici. De beoogde studio is Studio 150 in Amsterdam Noord, omdat deze beschikt over een mooie piano maar ook geschikt is voor fraaie beeldopnamen. De musici zijn idealiter jonge talenten, waarbij de publiciteit die ik wil genereren ook hun carrière ten goede komt. Behalve digitaal wordt de muziek ook op CD uitgebracht. De verkoop van CD’s kan helpen de financiering rond te krijgen. Zowel als tegenprestatie bij crowdfunding als wanneer het project al gelanceerd is. Bovendien boort het een extra verspreidingskanaal aan dat nog altijd marktaandeel heeft naast streamingdiensten.

Uitvoering

De reikwijdte van deze fase van het project omvat één uitvoering van alle opgenomen werken in een concertzaal. Dat is de CD-presentatie. Indien mogelijk worden hier video-opnamen bij gemaakt om de muziek ook via visuele kanalen als Youtube te kunnen verspreiden. Aanvullend vinden eventueel promotionele uitvoeringen van losse werken plaats voor bijvoorbeeld televisie en radio. Als het mogelijk is worden er meer concerten georganiseerd. Eventueel in samenwerking met andere componisten.

Bereik

Publiek is nog nooit zo bereikbaar geweest. Televisie en radio heeft gezelschap gekregen van kanalen als Youtube, Instagram, Facebook en Tiktok. Bij al deze nieuwe media kan content via sponsoring bij het juiste publiek afgeleverd worden. Om dit publiek daadwerkelijk voor de muziek te winnen moet de muziek natuurlijk aanspreken, maar ook een intelligent ontwerp van de campagne kan een groot verschil maken.

Naast een traditionele campagne (persbericht, aandacht via klassieke muziekzenders, kranten en tijdschriften) kan er gedacht worden aan een social media campagne. Dit kan door samenwerkingen aan te gaan met media kanalen met groter bereik, waaronder mensen uit eigen netwerk, extended network, merken, musici. En ook door het posten van veel content en teasers en de verspreiding zo nodig te boosten met een adverteerbudget.

Bladmuziek

Klassieke muziek verspreidt zich van oudsher niet alleen via uitvoeringen maar ook via (amateur)musici. Een aantal van de composities is uitstekend te spelen door (gevorderde) amateurs. Ik wil de bladmuziek gratis beschikbaar stellen aan muziekdocenten en musici, en tevens in een betaalde gedrukte handelseditie. Eén van de piano-solostukken is speciaal geschreven voor een amateurpianist en leent zich dus goed om als bladmuziek een groot bereik te krijgen.

Samenwerking

Om dit project te laten slagen is het belangrijk partners te vinden met overlappende doelen. Concertzalen die nieuw publiek aan willen boren. Media die content willen met actualiteitswaarde. Andere componisten die ook geloven in deze koers. Mensen, bedrijven en fondsen die financieel willen ondersteunen. En natuurlijk musici die de muziek willen spelen in studio en zaal.

Vergezicht

Ik ben componist. Mijn bijdrage aan Ogygia is dus vooral muzikaal. Eerst de kamermuziek om met kleine investeringen te bewijzen dat mijn muziek niet overbodig is. Dan misschien een symfonie, of een ballet. En hopelijk een beweging. Het grotere doel is om publiek en componisten weer bij bij elkaar te brengen.

Doelgroep

Heeft muziek een doelgroep? Iedereen heeft wel iets met muziek en muzieksmaken laten zich moeilijk vangen in demografische doelgroepen. De muziek van Ogygia is toegankelijk voor iedereen, interessant genoeg voor liefhebbers en misschien ook hip genoeg voor jongeren. Maar de campagne richt zich in de eerste plaats op midden- tot hoogopgeleiden van 25 tot 50. Mensen die misschien wel eens bij een klassiek concert zijn geweest, zelf een instrument spelen of zouden willen bespelen, of die zich soms voornemen cultuur een grotere plek in hun tijdsbesteding te gunnen. Het doelpubliek is internationaal, maar er is speciaal aandacht voor Nederlands publiek, omdat dat via traditionele media goed te bereiken is.

Financiering

De voorlopige schatting van de kosten van het verwezenlijken van bovenstaande doelen is €25.000. Dit bedrag omvat o.a. betaling van musici, technici, ontwerper, videograaf, productie cd’s en publicatie bladmuziek, oprichting van een stichting, en houdt rekening met fondsenwervingskosten en een budget voor adverteren op social media. Het precieze benodigde bedrag is sterk afhankelijk van de mogelijke samenwerkingen. Deze begroting gaat ervan uit dat alle betrokkenen marktconform worden betaald voor hun bijdrage. Het benodigde bedrag moet worden opgebracht uit fondsen, crowdfunding, verkoop van cd’s, toegang tot concerten, royalty’s en verkoop van merchandise. 

Hoe kun je helpen?

Ik hoop dat dit verhaal, ondersteund door de audio-demo’s, je geïnteresseerd of zelfs enthousiast gemaakt heeft. En dat je wil helpen een nieuwe bladzijde toe te voegen aan het boek van de klassieke muziek. Want ik heb je nodig.

Je kunt helpen door de muziek te beluisteren, te spelen, te verspreiden. En door dit verhaal te lezen, te delen en feedback te geven.

Je kunt helpen door mee te werken. Of door het project te introduceren bij potentiële samenwerkingspartners. Zoals stichtingen, podia, media. Maar ook mensen met expertise in bijvoorbeeld marketing, management en fondsenwerving.

Je kunt helpen met financiële steun. Met of zonder tegenprestatie (zoals een CD, of toegang tot een concert). Zo kunnen de musici en studio betaald worden, artwork en video gemaakt en kan een mooie campagne opgezet worden.

Tenslotte

Dit document is een eerste versie van mijn case for support. Feedback op deze case is zeer welkom. Het is een document dat voor verschillende doelgroepen (zoals enerzijds publiek en anderzijds samenwerkingspartners) in verschillende versies kan bestaan. Het doel in deze versie is om een kleine kring van meedenkers aan boord te krijgen van dit project.